उद्यमबारे

उद्यमशीलताको यात्रा सुरु गर्न खोज्दै हुनुहुन्छ तर थाहा छैन यदि तपाईंको उद्योग लघु, साना तथा मझौला उद्यम (एमएसएमई/MSMEs) को परिभाषा अन्तर्गत पर्दछ ।

यहाँ एक व्याख्या छ ।

पहिलो, एमएसएमई (MSMEs) ले नेपालको अर्थतन्त्रमा ठूलो प्रभाव पार्छ जसले रोजगारीका अवसरहरू, नवप्रवर्तन र समग्र आर्थिक वृद्धिमा उल्लेखनीय योगदान पुर्‍याउँछ ।

लघु, साना तथा मझौला उद्यम (एमएसएमई) को उद्यमशीलता र लचिलोपनले अर्थतन्त्रको मेरुदण्डको रूपमा काम गरेको छ जसले कुल ग्राह्यस्थ उत्पादनमा २७% भन्दा बढी योगदान पुर्‍याएको छ र २७.४ लाख मानिसहरूलाई रोजगारी दिएको छ – जसमध्ये ६९.३% लघु, २५.२% साना, र ५.५ % मध्यम आकारका उद्यमहरूमा आबद्ध छन् ।

अब हेरौं यी व्यवसायहरूलाई कसरी परिभाषित गरिन्छ ।

लघु उद्यमहरू पहिले ।

लघु उद्यमहरूलाई चार मापदण्ड प्रयोग गरी परिभाषित गरिएको छ:

पूँजी लगानी: जग्गा र भवनहरू बाहेक स्थिर पूँजी २० लाख भन्दा बढी नहुने

रोजगारी: नौ जना भन्दा बढी कामदार नराख्ने, मालिक आफैले सञ्चालित गर्ने, स्थानीय स्तरमा काम गर्ने र स्थानीय कच्चा पदार्थको उपयोग गर्ने,

वार्षिक कारोबार: रु १ करोड सम्मको वार्षिक कारोबार

उर्जा खपत – २० किलोवाट भन्दा कम बिजुली खपत गर्नुहोस् जब तिनीहरू पूर्ण क्षमतामा चल्ने

जब साना र मझौला उद्यमहरूमा आउँछ, तिनीहरूमा पूँजी लगानीको एकल मापदण्ड प्रयोग गरी परिभाषित गरिन्छ:

साना उद्योग भनेको लघु तथा घरेलु उद्योग बाहेक अधिकमा रु १५ करोड रुपैयाँ स्थिर पुँजी भएको उद्यम हो ।

मझौला उद्योग भनेको रु १५ करोड रुपैयाँदेखि ५० करोड रुपैयाँसम्मको स्थिर पुँजी भएको उद्यम हो ।

स्थिर पुँजी भनेको के हो?

स्थिर पूँजी भौतिक/दीर्घकालीन सम्पत्तिहरू जस्तै कारखाना, मेसिनरी र सवारी साधनहरूमा लगानी गरिएको पूँजीको मूल्य हो र यसमा भूमि र भवन समावेश हुँदैन ।

औद्योगिक उद्यम ऐन, २०७६ ले व्यवसायका लागि घरेलु उद्योगको वर्ग पनि समावेश गरेको छ ।

घरेलु उद्योगहरू उद्यमहरू हुन् जुन:

रोजगारी: स्थानीय श्रमिक र कच्चा पदार्थ प्रयोग गर्नुहोस्, परम्परागत श्रम-गहन उद्योगहरूमा संलग्न छन् जसले देशको स्वदेशी कला र संस्कृति झल्काउँछ ।

उर्जा खपत: 50 किलोवाट भन्दा कम बिजुली खपत गर्नुहोस् जब तिनीहरू पूर्ण क्षमतामा चल्छन् ।