आधुनिक व्यवसायको जटिल र परिवर्तनशील परिवेशमा उद्यमहरुलाई अनुपालनमा रहन गाह्रो हुन सक्छ तर अनुपालनकै आधारमा नै विश्वास, पारदर्शिता र सफलता निर्माण हुन्छ।
अनुपालनका दुई फराकिलो पक्षहरू छन् जुन संगठनहरूले लगनशीलताका साथ पालन गर्नुपर्छ:
कर्पोरेट अनुपालन — स्व-स्थापित नियम र नीतिहरूको पालना, र,
नियामक अनुपालन — बाह्य कानून, नियम, र मापदण्डहरूको पालना
यस लेखले अनुपालनका यी फराकिला वर्गहरुमा के समावेश छ र तिनीहरूको महत्त्वबारे चर्चा गर्नेछ:
क. कर्पोरेट अनुपालन
कर्पोरेट अनुपालनले कुनै पनि संगठनले आफ्नै स्थापित नियम, नीति र आन्तरिक प्रक्रियाहरू पालना गर्ने प्रतिबद्धतालाई जनाउँछ। यसले नैतिक आचरण कायम राख्न र कम्पनीको मूल्यमान्यताहरूसँग व्यवसायिक गतिविधिहरू सहमतिमा राख्नका लागि एक ढांचाका रूपमा काम गर्छ।
कर्पोरेट अनुपालनका केही प्रमुख पक्षहरू यहाँ छन्:
i) सम्झौता र कागजिकरण
अनुबंध, डिड, बिल, र अन्य कानुनी कागजातहरू कर्पोरेट अनुपालनको आधार हुन्। यी सम्झौताहरूले संलग्न सबै पक्षहरूको हितको रक्षा गर्दै लेनदेनहरूको सर्तहरू परिभाषित गर्दछन्। नियमित रूपमा यी कागजातहरूको समीक्षा गरेर अद्यावधिक गर्नाले तिनीहरू सान्दर्भिक रहने र लागू गरिने योग्य हुने सुनिश्चित गर्दछ।
ii) नियमित लेखापरीक्षण
कर्पोरेट अनुपालनको लागि आवधिक रूपमा राम्रोसँग परीक्षण गरिनु आवश्यक छ। यसले अनियमितताहरू पहिचान गर्न, वित्तीय पारदर्शिता सुनिश्चित गर्न र नैतिक व्यापार अभ्यासहरूप्रति प्रतिबद्धता दर्शाउन गर्न मद्दत गर्दछ। यस्ता परीक्षणहरूमा वित्तीय रेकर्ड, आन्तरिक नियन्त्रण, र संचालन प्रक्रिया सहित अन्य विभिन्न पक्षहरू समेट्न सकिन्छ।
iii) नैतिक आचारसंहिता
संस्थागत अनुपालनको लागि नैतिक आचारसंहिता लागु गरि कायम राख्नु महत्त्वपूर्ण छ। यो संहिताले कर्मचारीहरूलाई नैतिक निर्णयहरू गर्न, कम्पनीको प्रतिष्ठा कायम राख्न, र संगठन भित्र अखण्डताको संस्कृतिलाई बढावा दिन मार्गदर्शन गर्दछ।
iv) कर्मचारी प्रशिक्षण
कम्पनीका नियम र नीतिहरूको बारेमा कर्मचारीहरूलाई राम्रोसँग शिक्षित गर्नु कर्पोरेट अनुपालनको लागि महत्त्वपूर्ण छ। यसमा आचारसंहितामा तालिम दिनु, भेदभाव विरोधी कानूनको पालना गर्नु, कर्मचारी सुरक्षा, डाटा गोपनीयता र साइबर सुरक्षाका साथसाथै अन्य विषयहरू पर्दछन्। यी प्रशिक्षण पहलहरूले जोखिम न्यूनीकरण गर्दछ, कार्यस्थल सुरक्षा सुनिश्चित गर्दछ, र कार्यस्थल थप समावेशी बनाउँदछ।
v) आन्तरिक सुशासन:
राम्ररी परिभाषित गरिएको कर्पोरेट अनुपालन फ्रेमवर्कले आन्तरिक शासन प्रभावकारी बनाउन योगदान पुर्याउँछ। यसमा अख्तियारको स्पष्ट विभाजन, जवाफदेहिता संरचना, र संगठन भित्र द्वन्द्व समाधानका लागि संयन्त्रहरू समावेश हुन्छन्।
ख. नियामक अनुपालन
अर्कोतर्फ भने नियामक अनुपालन बाह्य कानून, नियम, र उद्योग-विशेष मापदण्डहरुको पालनमा केन्द्रित रहन्छ।
नियामक अनुपालनलाई कर अनुपालन, इजाजतपत्र, ट्रेडमार्क र बौद्धिक सम्पत्ति अनुपालन, र उद्योग-विशेष नियमहरू सहितका विभिन्न क्षेत्रहरूमा थप वर्गीकृत गर्न सकिन्छ।
i) कर अनुपालन
कर अनुपालन नियामक अनुपालनको सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण पक्षहरू मध्ये एक हो। व्यवसायहरूले आफ्नो आय सही रूपमा रिपोर्ट गर्नुपर्छ, आय कर, मूल्य अभिवृद्धि कर, व्यवसाय कर जस्ता कारहरु समयमै तिर्नु पर्छ, र कर कानून र नियमहरूको पालना गर्नुपर्छ। त्यसो गर्न असफल भएमा गम्भीर आर्थिक दण्ड र कानुनी परिणामहरू निम्तिन सक्छन्।
ii) इजाजतपत्र र अनुमतिहरू
धेरै व्यवसायहरू कानुनी रूपमा सञ्चालन गर्न इजाजतपत्र, पर्मिट, वा प्रमाणपत्रहरू आवश्यक हुन्छ। यी आवश्यकताहरू व्यवसायको प्रकृति र यसको स्थानको आधारमा फरक हुन्छन्। सबै आवश्यक इजाजतपत्र र अनुमतिहरू लिएर अद्यावधिक राखिएको सुनिश्चित गर्नु नियामक अनुपालनको लागि महत्त्वपूर्ण छ।
iii) ट्रेडमार्क र बौद्धिक सम्पत्ति अनुपालन
ट्रेडमार्क, कपिराइट र प्याटेन्ट जस्ता बौद्धिक सम्पत्तिको सुरक्षा गर्नु, र व्यवसायहरूले अरूको बौद्धिक सम्पत्तिलाई उल्लङ्घन नहुने सुनिश्चित गर्नु नियामक अनुपालनको आधारभूत पक्ष हो।
अनाधिकृत प्रयोग वा उल्लङ्घनले कानूनी विवाद निम्त्याउन सक्छ र कम्पनीको प्रतिष्ठालाई हानि पुर्याउन सक्छ।
iv) उद्योग-विशेष नियमहरू
उद्योगहरूका आफ्नै विशेष नियमहरू हुन्छन् जुन व्यवसायहरूले पालना गर्नुपर्दछ। जस्तै, खाद्य प्रशोधन उद्यमहरूले खाद्य र स्वास्थ्य नियमहरू पालना गर्नुपर्छ। यी उद्योग-विशेष नियमहरूका बारेमा जानकार रहनु र यसको पालना गर्नु आवश्यक छ।
v) वातावरणीय र सामाजिक अनुपालन:
नियामक निकायहरूले बढ्दो रूपमा वातावरणीय र सामाजिक उत्तरदायित्वलाई जोड दिइरहेका छन्। उद्यमहरुलाई वातावरणीय दिगोपन र सामाजिक प्रभाव सम्बन्धी नियमहरूबारे सचेत रहेर तिनको पालना गर्न आवश्यक छ जसमा फोहोर विसर्जन, उर्जा प्रयोग, र सामुदायिक संलग्नता समावेश हुन सक्छ।
vi) मानव संसाधन र श्रम अनुपालन
व्यवसायहरूले पनि देशको मानव संसाधन र श्रम कानून र नियमहरूको पालना गर्नुपर्छ जसमा रोजगारी सम्झौता, काम गर्ने घण्टा, ज्याला र बेनेफिट, कार्यस्थल अवस्था, स्वास्थ्य र सुरक्षा, बिदा, कर्मचारित्व समाप्ति प्रक्रिया जस्ता पक्षहरूलाई समेटिएको हुन्छ जसले निष्पक्ष रोजगारी अभ्यासहरू सुनिश्चित गर्दछ।
यति धेरै क्षेत्रहरूका यी सबै अनुपालन आवश्यकताहरूले उद्यमहरु निरुत्साहित हुन सक्छन्। दैनिक व्यवसायिक कार्यसंचालनको प्रबन्ध गर्दै समयसीमा भित्र नै अनुपालनमा रहनु सास्ती हुनसक्छ।
नियामक जनादेशसँग सहमतिमा रहेर तनाव र झन्झट-मुक्त अनुपालन सुनिश्चित गर्न व्यवसायहरूले पेशेवरहरूबाट मद्दत लिन सक्छन्। तपाईंलाई लेखा, श्रम, कर, कानुनी र अनुपालनका अन्य पक्षहरुमा मद्दत गर्न वसायिक सेवा प्रदायकहरू रहेका छन्।
याद राख्नुहोस्, अनुपालित व्यवसाय हुनुका धेरै फाइदाहरू छन्। यस्तो एउटा फाइदा भनेको बैंक वा लगानीकर्ताहरूबाट वित्तपोषण खोज्दा उद्यमहरु विश्वाशनिय देखा पर्छन्। वित्तीय संस्थाहरूले प्रायः व्यवसायहरूलाई ऋण वा लगानी प्रदान गर्नु अघि निश्चित नियामक मापदण्डहरू पूरा भएको माग गर्दछन्।
कर्पोरेट र नियामक अनुपालन दुई आड हुन् जसमा एक सफल, नैतिक, र दिगो व्यवसाय निर्माण हुन्छ।
यी मध्ये कुनै पनि एकमा असफल हुँदा वित्तीय दण्ड, कानुनी कारबाही, र कम्पनीको प्रतिष्ठामा हानि पुग्ने जस्ता गम्भीर परिणाम हुन सक्छन्।
आजको व्यवसायिक वातावरणमा फस्टाउनका लागि, कम्पनिहरुले कर्पोरेट र नियामक अनुपालनलाई लगनशीलताका साथ प्राथमिकता दिनु र कायम राख्नु आवश्यक छ।
