नेपालमा धेरै साना व्यवसायहरू थोरै जनशक्ति र स्रोतमा चल्छन्। समय केवल स्रोत मात्र होइन, सफलताको आधार पनि हो।
समयलाई सही तरिकाले व्यवस्थापन गर्न सके मात्र थकानबाट बच्न सकिन्छ, काम छिटो र सहज हुन्छ र व्यवसाय विस्तार गर्न सकिन्छ।
“सफलताको राज के हो भने ध्यान दिनु हो। धेरै काममा ध्यान दिएर लक्ष्यबाट हट्नु हुँदैन।” — नेपाली व्यवसायीहरूको सल्लाह
२. नेपालका एमएसएमईहरूले भोग्ने समयसम्बन्धी समस्या
- धेरै कामहरू एउटै व्यक्तिले गर्ने झन्झट।
- कागजी हिसाब-किताबले समय धेरै लाग्नु।
- बत्ती जाने, इन्टरनेट नआउने जस्ता बाधाहरू।
- काम सुम्पन नसक्नु र सबै आफैं गर्ने बानी।
- कामका लागि योजना र तालिका नबनाउनु।
३. व्यवहारिक समय व्यवस्थापनका उपायहरू
क. कामको प्राथमिकता निर्धारण गर्नुहोस्
कामलाई चार भागमा छुट्याउनुहोस्: तत्काल र महत्वपूर्ण, महत्वपूर्ण तर नतत्काल, तत्काल तर महत्वहीन, र दुबै होइन। महत्वपूर्ण तर नतत्काल काममा बढी ध्यान दिनुहोस्।
८०/२० नियम: २०% कामले ८०% नतिजा ल्याउँछ। त्यस काममा बढी ध्यान दिनुहोस्।
ख. समयको बजेट बनाउनुहोस्
आर्थिक बजेट जस्तै आफ्नो हप्ताको समय पनि छुट्याउनुहोस् — सञ्चालन, योजना, मार्केटिङ, विश्राम र बैठकका लागि। हप्ताको अन्त्यमा आगामी हप्ताको योजना बनाउनुहोस्।
सुझाव: गुगल क्यालेन्डर वा साप्ताहिक योजनापत्र प्रयोग गर्न सक्नुहुन्छ।
ग. काम अरूलाई सुम्पनुहोस्
अधिकारी कर्मचारी वा परिवारका सदस्यहरूलाई जिम्मेवारी दिनुहोस्। काम प्रक्रिया लेखेर काम सजिलै सुम्पन सकिने बनाउनुस्।
घ. डिजिटल उपकरणहरू प्रयोग गर्नुहोस्
- कामको सूची बनाउन Trello वा WhatsApp समूह।
- हिसाब-किताबका लागि Tally वा Excel।
- स्टक व्यवस्थापनका लागि गुगल शीट।
- भेटघाट र सम्झौताका लागि गुगल क्यालेन्डर।
ङ. ध्यान केन्द्रित गरेर काम गर्नुहोस्
हरेक दिन ९० मिनेट गहिरो ध्यान दिएर काम गर्ने समय छुट्याउनुहोस्। फोन बन्द गरेर अरू कुरामा नफस्नुहोस्।
“समय थप्न सकिँदैन, तर अनावश्यक कुराबाट बच्न सकिन्छ।”
च. दुई मिनेट नियम अपनाउनुहोस्
यदि कुनै काम दुई मिनेटमा सकिन्छ भने तुरुन्तै गर्नुहोस्। ढिला गर्दा काम बढ्छ।
छ. टिममा समयको महत्त्व सिकाउनुहोस्
समय व्यवस्थापन केवल तपाईंको होइन, सम्पूर्ण टिमको बानी बनाउनुहोस्। छोटो बैठक राख्नुहोस् र समयमै काम सक्ने अभ्यास गर्नुहोस्।
४. ४ हप्ताको योजना
| हप्ता | मुख्य काम |
|---|---|
| पहिलो हप्ता | तपाईंको समय कति खर्च भयो भनेर टिपोट गर्नुहोस्। |
| दोस्रो हप्ता | कामको प्राथमिकता अनुसार तालिका बनाउनुहोस्। दैनिक ९० मिनेट ध्यान दिएर काम गर्नुहोस्। |
| तेस्रो हप्ता | एउटा काम अरूलाई जिम्मा दिनुहोस् र डिजिटल उपकरण प्रयोग गर्न सुरु गर्नुहोस्। |
| चौथो हप्ता | छोटो बैठक गरेर हप्ताको समीक्षा गर्नुहोस् र सुधार गर्नुहोस्। |
समय व्यवस्थापन नै सफलताको कुञ्जी हो।
तपाईं चाहे पोखरामा किराना पसल चलाउनुहोस् वा काठमाडौंमा अनलाइन व्यवसाय, समयको सदुपयोगले नै तपाईंलाई अगाडि बढाउँछ।
सानो बाट सुरु गर्नुहोस् — हरेक हप्तामा दुई काम अरूलाई दिनुहोस्, ९० मिनेट ध्यान दिएर काम गर्नुहोस् र हप्ताको योजना बनाउनुहोस्। केही महिनामा फरक महसुस गर्नुहुनेछ।
